در سال ۱۹۴۰ میلادی آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی استقلال ملی سه جمهوری حوزه دریای بالتیک – لیتوانی، استونی و لتونی – را لغو و این سه کشور را به قلمرو شوروی ضمیمه کردند. حدود پنجاه سال ملت‌های این سه جمهوری «در اسارت» تلقی می‌شدند و به نظر می‌رسید هرگز نخواهند توانست استقلال ازدست‌رفته‌شان را بازیابند.
در اواسط دهه هشتاد میلادی به تدریج جنبش‌های ملی‌گرایانه در این کشورها شکل گرفت که فعال‌ترین آن‌ها جنبش ناسیونالیستی ساجودیس در لیتوانی بود. ساجودیس با استفاده از فضای سیاسی‌بازی که به ابتکار گورباچف، رهبر شوروی، ایجاد شده بود حزب کمونیست را به مبارزه طلبید و نهایتا در انتخابات مجلس قانون‌گذاری در فوریه ١۹۹۰ به پیروزی رسید.
در مارس همان سال پارلمان لیتوانی استقلال این کشور را اعلام کرد؛ اما شوروی اعلامیه استقلال لیتوانی را مردود شمرد و کشورهای غربی، طرف لیتوانی را نگرفتند.
ویتوتس لندزبرگیس، اولین رئیس جمهور لیتوانی پس از استقلال و از بنیان‌گذاران ساجودیس بود. او تلاش بسیاری کرد تا صدای مردم لیتوانی را به گوش جهانیان برساند. نهایتا تلاش‌های لیتوانی موثر واقع شد و پس از سقوط حزب کمونیست در شوروی در سال ۱۹۹۱ استقلال سه کشور حوزه دریای بالتیک به رسمیت شناخته شد.
اما تحول چشمگیر موقعیت سیاسی در سال ١۹۹۰ موجی از تنش‌های ملی‌گرایانه و قومی را در سراسر اروپای شرقی و مرکزی برانگیخت که خطری جدی برای حرکت دموکراتیک محسوب می‌شد. این تهدید موضوع سخنرانی لندزبرگیس در همایشی بود که تابستان همان سال در اسلو، پایتخت نروژ، برگزار شد.
او در این سخنرانی بر اراده مردم لیتوانی برای دستیابی به آینده‌ای مسالمت‌آمیز و دموکراتیک تاکید کرد و گفت: «از آن‌جا که نفرت موجب از‌بین‌رفتن ماهیت ارزش‌های انسانی می‌شود، دیگر چیزی باقی نمی‌ماند که بتوان آن را به سویی سوق داد یا بر آن نظارت کرد.»
«در رد نفرت» را با ترجمه آموزشکده توانا به فارسی، به رایگان دانلود کنید و بخوانید!